GÖYTÜRK DAMĞALARI ƏVRƏNSƏL YİV ÖLÇÜNLƏRİNƏ ALINDI

Artıq öz hərflərimiz olan Göytürk damğalarını biliksayarlarda (kompüterlərdə) qullanmaq olanaqlıdır. Latın hərflərini necə asanlıqla, qolaylıqla yazırsaq elə Göytürk hərflərini də o qədər qolaylıqla yaza biləcəyik. Şəkildə gördüyünüz kimi GOOGLE-da axtarış bilə apara biləcəyik. Hətta maraqlıları üçün deyim, son vaxtlar gənclərin çoxlu girib, qullandığı internet yerliyi Facebook-da da işlətmək olur.


İndiyə kimi bu işlə dilçilərimiz heç ilgilənməyibdirlər. Ona görə öz əlifbamızı qullanmaq istəyəndə min-bir çətinlik yaşayırdıq. Bu işə çözüm tapmaq üçün arxadaşım Oxtay DOĞANGÜN ilə bir araşdırma apardıq. 2008-in May ayında gördük ki, bizdən bir nəçə ay qabaq deməli 2008-in Yanvar ayının 25-ində bu işə əl atanlar çıxıbdır. Beləliklə biz də gözləməyə başladıq. Sonucun tez gələcəyini bilirdik. Elə də oldu 1 il sonra deməli 2009-da Göytürk damğaları əvrənsəl yiv ölçünlərinə deməli unicode standartlarına qəbul olundu.

Qəbul olunanlar yalnızca Orxun-Yenisəydə qullanılan damgaları içərir. Gərək Talas, gərək də Turfan ya da İrq Bitig-də qullanılan damğalara yer verilməyibdir.

Əvrənsəl yivin 5.2.0 versiyasının qurulu olduğu hər bir biliksayarda qullanmaq olar. Amma mənim təxminimcə əski əməliyyat sistəmlərinin bu yenisi ilə dəyiş-toxuş deməli əvəz olunması hardasa 5 ilə başa çatar. Ancaq bu sizi qorxuzdurmasın. Əməliyyat sistemlərindən biri olan Linuks-da artıq əvrənsəl yivin 5.2.0 versiyası qurulu gəlir. Windows kimi işlətim sistəmlərində isə qullanmanın bir neçə yolu var. Əmir Yasin SARI-nın hazırladığı bəlgələri oxuyub, orada deyilənləri yapmanız bəsdir. Bu bəlgələrə çatmaq üçün yazının sonunda verdiyim sayt ünvanlarından istifadə edebilərsiniz.

İnternetdə bu əlifbadan istifadə edilərək düzəltilmiş saytların sayı indilik ikidir. Biri Ə. Yasin Sarı-nın qurduğu, o birisi də mənim düzəltdiyim öz yerliyim. Bu saytlardakı yazıları görmək üçün yalnızca orkun2.ttf fontunu köçürməniz və Fayrfoks (Firefox) internet darayıcısından açmanız bəsdir. Maraqlananlar mənimlə də əlaqə qura bilərlər.

Sayt Ünvanları:
www.gokbeyuluc.wordpress.com - öz yerliyim
www.fankibiber.wordpress.com - Ə.Y. Sarının yerliyi
www.turkcesivarken.com/belgeler/orkunsayisal.rar - Əməliyyat sistəmlərində qullanmaq üçün gərəkən bəlgələr, sənədlər.
www.gokturkce.blogspot.com - Göytürk yazılarını öyrənmə rəhbəri

2 yorum:

  1. Salam :) ishiniz heqiqeten de teqdire layirqdi, bilmek isterdim, goyturk elifbasini nece oyrenmek olar ? :) ve mueyyen sozleri nece yazmaq olar ?

    YanıtlaSil
  2. Öyrenmek üçün:
    http://dilcilik.blogspot.com/2010/05/goyturk-elifbasini-oyrenme-rehberi.html

    YanıtlaSil