AZƏRBAYCANIN ŞİZOFRENİK PARANOYAK KİTABÇILARI


Adım Göybəy Uluç. Hələki Orxan Pambıq kimi Nobel mükafatı almamışam və Əlif Şəfəq kimi də məşhur deyiləm. Amma yenə də mən də bir yazıçıyam. Çap olunmuş kitablarım və öz oxucu kütləm var. Bunları, haqqımda az da olsa məlumatınız olsun deyə yazdım.

Demək olar ki, Azərbaycanda 5 ildən artıqdı yaşayıram. Bu da, yaşadığım bu mühit haqqında kifayyət qədər məlumatım və o cümlədən təcrübəm olduğunu göstərir. Amma buna baxmayaraq başa düşmədiyim bir mövzu var idi, nə üçün kitablar az oxunur? Bizdə bir söz var, dinimə söyən müsəlman olsa... Mənim ölkəmdə də kitab oxuyan nəfər sayısı azdı amma Azərbaycanda bu dəhşət vəziyyətdədi. Bunu başa düşmürdüm. Hərdən bir görürdüm, kitabxanasında özü də şəxsi kitabxanasında minlərlə kitabı olan və hammısını oxuyan oxucular da var. Köhnə kitabların tirajları 10 min, 50 min... İndikilər 200 dənə, 300 dənə... Yazıb artıqmaq olar.

İndi başa düşürəm! Bu gün yaşadığım təcrübədən sonra artıq bunu başa düşürəm.

***

Demək olar ki son 1 ildi Bakıda Göytürk dilində kurslar təşkil edirəm. Bu kurslarda qədim Orxon
Yenisey abidələrində işlədilən əlifbanı, dövrün dilini və tarixini danışıram. Maraq və tələb çox olduğuna görə indiyə kimi 3 dəfə kurs təşkil etdim. Kursu bitirib sertifikat alan tələbələrdən bəziləri bununla kifayyətlənmədi və davam etmək, daha irəli səviyyəyə getmək istədiklərini bildirdilər. Onda biz də bir qrub yaratdıq: Tərcümə Qrupu. Deməli bu qrup qədim dilimizdə yazılan mətnləri çağdaş Azərbaycan dilinə tərcümə işləri ilə maraqlanacaq idi. Maraqlandı, bacardı da!

Hal-hazırda IX əsrdə yazılmış qədim Uyğur dilində olan Irk Bitigi, Azərbaycan türkcəsində tərcümə etdik və çapa vərib nəşr etdirdik. Irk Bitig, Orxon Yenisey hərfləri (damğaları) ilə kağıza yazılmış və mövcudluğunu bildiyimiz yeganə kitabdır. Bu cəhətdən önəmlidir. İndiyə kimi bir çox araşdırmacı bunun haqqında kitab yazıb amma Azərbaycanda ayrıca bir kitab formasında ilk dəfədir buraxılır. 90-cı illərdə Əlisa Şükürlü, Rəcəbov kimi ziyalıların kitablarında özündən söz etdirse də, hər bir hissənin ayrılıqda araşdırılması və haqqında yazı yazılması birinci dəfədir bizim tərəfimizdən edildi.

***

Türkiyədə mən sadəcə olaraq kitabımı yazmaqla maraqlanıram. Burda dağıdılması, paylanması və satışının izlənməsi də yazıçının boynundadı. Ona görə mən də bu gün, yanıma bir dostumu alaraq kitabçıları, kitab evlərini bir-bir dolaşdım. Salam! Satışa kitab buraxmaq istəyirdik sözü ilə giriş edir, kitab haqqında ümumi məlumat verirdim. Məsul şəxslər də əllərinə alır, bir o yana, bir bu yana vərəqləyib tez qayıdırdılar. Hərəsi bir söz dedi.

+ Biz kitab götürmürük. Belə bir kitabı götürə bilmərik.
- Onsuz da heç kim alası deyil.

+ Biz sentyabra kimi kitab götürməmə qərarı almışıq.
- Onda sentyabrın neçəsi gəlim?
+ (Üzümə baxır bir müddət) Hımmm... Yəqin 1-indən başlayar...

+ Bu nədi belə?
- Dilçilik ilə bağlı bir kitabdı. Qədim Uyğur dilinin tərcüməsidi.
+ Bu samizdata oxşayır. Mən bunu götürə bilmərəm.
- Sadəcə olaraq dildən bəhs edir.
+ (Barmağı ilə orijinal mətni göstərir) Sabahları dövlət tərəfindən soruşsalar ki bu nə cümlədi, mən hardan bilim?

***

Artıq deyə bilərəm ki, Azərbaycanın oxucu problemi olduğu kimi, bir də satıcı problemi var. Mən, bu boyda Bakıda cəmi iki kitabçıya kitab verə bildim. 4 milyon əhalisi olan şəhərdə, kitab evlərinə cəmi 10 kitab paylaya bildim. Hərflərlə yazıram: ON.

3 yorum:

  1. Bəli.Bizdə yəni ki,Azərbaycanda kitab ticarəti ilə məşğul olan insanların 2 əsas problemi var.1-cisi satıcı mədəniyyəti,bu mədəniyyət deyilən şeyə də bir çox amillər daxildir özlüyündə-savad (dünyagörüşü),pula hərislik(çox qazanmaq arzusu),özündən razılıq(özünü vacib bir nəsnə saymaq kimi).Və 2-ci problem Vahimə.Bu şeytani hiss bütün hisslərdən güclüdür.Vahimə - dövlət orqnlarından və oxucu suallarından əndişə.

    YanıtlaSil
  2. Azerbaycan diline bu kadar kıymetli bir eser kazandır, Türkoloji'nin böylesine önemli bir kaynağını milyonlarca insanın ulaşabileceği şekilde incele ve binbir zorlukla böyle bir eser meydana getir... Fakat insanlar "para karşılığında" satmaktan korksun veya imtina etsinler. Yahu arkadaş, ne kadar ahmak olmuşuz milletçe!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Millet adına konuşma. Herkes ahmak değil. Kendini ahmak sanıyorsan, o başka. Millet ahmak değil! Akıllı ol, terbiyeni takın, doğru konuş

      Sil