Adım Göybəy Uluç. Hələki Orxan Pambıq kimi Nobel mükafatı almamışam və Əlif Şəfəq kimi də məşhur deyiləm. Amma yenə də mən də bir yazıçıyam. Çap olunmuş kitablarım və öz oxucu kütləm var. Bunları, haqqımda az da olsa məlumatınız olsun deyə yazdım.
Demək
olar ki, Azərbaycanda 5 ildən artıqdı yaşayıram. Bu da,
yaşadığım bu mühit haqqında kifayyət qədər məlumatım və o
cümlədən təcrübəm olduğunu göstərir. Amma buna baxmayaraq
başa düşmədiyim bir mövzu var idi, nə üçün kitablar az
oxunur? Bizdə bir söz var, dinimə söyən müsəlman
olsa... Mənim ölkəmdə də kitab oxuyan nəfər sayısı azdı
amma Azərbaycanda bu dəhşət vəziyyətdədi. Bunu başa
düşmürdüm. Hərdən bir görürdüm, kitabxanasında özü də
şəxsi kitabxanasında minlərlə kitabı olan və hammısını
oxuyan oxucular da var. Köhnə kitabların tirajları 10 min, 50
min... İndikilər 200 dənə, 300 dənə... Yazıb artıqmaq olar.
İndi
başa düşürəm! Bu gün yaşadığım təcrübədən sonra artıq
bunu başa düşürəm.
***
Demək
olar ki son 1 ildi Bakıda Göytürk dilində kurslar təşkil
edirəm. Bu kurslarda qədim Orxon
Yenisey abidələrində işlədilən
əlifbanı, dövrün dilini və tarixini danışıram. Maraq və
tələb çox olduğuna görə indiyə kimi 3 dəfə kurs təşkil
etdim. Kursu bitirib sertifikat alan tələbələrdən bəziləri
bununla kifayyətlənmədi və davam etmək, daha irəli səviyyəyə
getmək istədiklərini bildirdilər. Onda biz də bir qrub yaratdıq:
Tərcümə Qrupu. Deməli bu qrup qədim dilimizdə yazılan
mətnləri çağdaş Azərbaycan dilinə tərcümə işləri ilə
maraqlanacaq idi. Maraqlandı, bacardı da!
Hal-hazırda
IX əsrdə yazılmış qədim Uyğur dilində olan Irk Bitigi,
Azərbaycan türkcəsində tərcümə etdik və çapa vərib nəşr
etdirdik. Irk Bitig, Orxon Yenisey hərfləri (damğaları) ilə
kağıza yazılmış və mövcudluğunu bildiyimiz yeganə kitabdır.
Bu cəhətdən önəmlidir. İndiyə kimi bir çox araşdırmacı
bunun haqqında kitab yazıb amma Azərbaycanda ayrıca bir kitab
formasında ilk dəfədir buraxılır. 90-cı illərdə Əlisa
Şükürlü, Rəcəbov kimi ziyalıların kitablarında özündən
söz etdirse də, hər bir hissənin ayrılıqda araşdırılması və
haqqında yazı yazılması birinci dəfədir bizim tərəfimizdən
edildi.
***
Türkiyədə
mən sadəcə olaraq kitabımı yazmaqla maraqlanıram. Burda
dağıdılması, paylanması və satışının izlənməsi də
yazıçının boynundadı. Ona görə mən də bu gün, yanıma bir
dostumu alaraq kitabçıları, kitab evlərini bir-bir dolaşdım.
Salam! Satışa kitab buraxmaq istəyirdik sözü ilə giriş
edir, kitab haqqında ümumi məlumat verirdim. Məsul şəxslər də
əllərinə alır, bir o yana, bir bu yana vərəqləyib tez
qayıdırdılar. Hərəsi bir söz dedi.
+ Biz
kitab götürmürük. Belə bir kitabı götürə bilmərik.
-
Onsuz da heç kim alası deyil.
+ Biz
sentyabra kimi kitab götürməmə qərarı almışıq.
- Onda
sentyabrın neçəsi gəlim?
+
(Üzümə baxır bir müddət)
Hımmm... Yəqin 1-indən başlayar...
+ Bu
nədi belə?
-
Dilçilik ilə bağlı bir kitabdı. Qədim Uyğur dilinin
tərcüməsidi.
+ Bu
samizdata oxşayır. Mən bunu götürə bilmərəm.
-
Sadəcə olaraq dildən bəhs edir.
+
(Barmağı ilə orijinal mətni
göstərir) Sabahları dövlət tərəfindən soruşsalar
ki bu nə cümlədi, mən hardan bilim?
***
Artıq
deyə bilərəm ki, Azərbaycanın oxucu problemi olduğu kimi, bir
də satıcı problemi var. Mən, bu boyda Bakıda cəmi iki kitabçıya
kitab verə bildim. 4 milyon əhalisi olan şəhərdə, kitab
evlərinə cəmi 10 kitab paylaya bildim. Hərflərlə yazıram: ON.
Bəli.Bizdə yəni ki,Azərbaycanda kitab ticarəti ilə məşğul olan insanların 2 əsas problemi var.1-cisi satıcı mədəniyyəti,bu mədəniyyət deyilən şeyə də bir çox amillər daxildir özlüyündə-savad (dünyagörüşü),pula hərislik(çox qazanmaq arzusu),özündən razılıq(özünü vacib bir nəsnə saymaq kimi).Və 2-ci problem Vahimə.Bu şeytani hiss bütün hisslərdən güclüdür.Vahimə - dövlət orqnlarından və oxucu suallarından əndişə.
YanıtlaSilAzerbaycan diline bu kadar kıymetli bir eser kazandır, Türkoloji'nin böylesine önemli bir kaynağını milyonlarca insanın ulaşabileceği şekilde incele ve binbir zorlukla böyle bir eser meydana getir... Fakat insanlar "para karşılığında" satmaktan korksun veya imtina etsinler. Yahu arkadaş, ne kadar ahmak olmuşuz milletçe!
YanıtlaSilMillet adına konuşma. Herkes ahmak değil. Kendini ahmak sanıyorsan, o başka. Millet ahmak değil! Akıllı ol, terbiyeni takın, doğru konuş
Sil